Sự đáng sợ của ChatGPT, nhiều người dùng mỗi ngày nhưng không biết

Welcome, Growth Pioneers! 🚀

Chào bạn,

Theo Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), các công cụ AI như ChatGPT đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong công việc và học tập. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới dựa trên kết quả đo sóng não (EEG) đã cho thấy rằng việc lạm dụng AI có thể khiến não bộ trở nên “lười biếng”, làm suy giảm khả năng tư duy, học tập và ghi nhớ của con người.

Để tìm hiểu rõ hơn về “cái giá của nhận thức” khi sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), nhóm nghiên cứu đã tiến hành một thí nghiệm đặc biệt. Những người tham gia được chia thành ba nhóm khác nhau để cùng thực hiện một nhiệm vụ viết luận.

Nhóm đầu tiên được phép sử dụng ChatGPT để hỗ trợ, nhóm thứ hai dùng Google để tìm kiếm thông tin, còn nhóm thứ ba phải tự viết hoàn toàn mà không có sự trợ giúp từ bất kỳ công cụ nào. Trong suốt quá trình này, các nhà khoa học sử dụng điện não đồ để theo dõi hoạt động của não, từ đó ghi nhận những thay đổi và phản ứng thần kinh ở từng người.

Kết quả thu được khiến nhiều người phải suy nghĩ lại về cách mình đang sử dụng công nghệ. Dữ liệu từ EEG cho thấy mức độ kết nối giữa các vùng não giảm dần tương ứng với mức độ phụ thuộc vào công cụ.

Nhóm tự viết có hoạt động não mạnh mẽ và lan tỏa nhất, nhóm dùng Google ở mức trung bình, trong khi nhóm sử dụng ChatGPT lại thể hiện hoạt động và sự liên kết thần kinh yếu nhất. Điều này cho thấy rằng khi chúng ta để AI làm thay, não bộ dường như “ủy quyền” phần lớn công việc tư duy cho máy móc và trở nên ít tham gia hơn vào quá trình sáng tạo.

Không chỉ vậy, khi được yêu cầu nhắc lại nội dung bài luận vài phút sau khi hoàn thành, nhóm sử dụng ChatGPT tỏ ra nhớ kém hơn hẳn hai nhóm còn lại. Đáng chú ý, nhiều người trong nhóm này cũng chia sẻ rằng họ cảm thấy bài viết không thực sự “thuộc về mình”, bởi phần lớn nội dung được hình thành nhờ công cụ AI chứ không phải do chính họ suy nghĩ và diễn đạt.

Sau bốn tháng theo dõi, các nhà khoa học nhận thấy nhóm dùng ChatGPT có kết quả kém hơn nhóm tự viết ở hầu hết các khía cạnh, từ hoạt động thần kinh, khả năng ngôn ngữ, cho đến điểm số được chấm bởi giáo viên và cả hệ thống AI.

Kết luận cuối cùng của nghiên cứu chỉ ra rằng, dù lợi ích của trí tuệ nhân tạo là rất lớn, việc quá phụ thuộc vào nó có thể khiến con người mất dần kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và ghi nhớ. Nói cách khác, khi chúng ta để não nghỉ ngơi quá lâu và giao phó mọi thứ cho máy, nó sẽ yếu đi giống như một cơ bắp không còn được rèn luyện.

Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng, AI nên được sử dụng như một người trợ lý thông minh giúp gợi mở ý tưởng, định hướng suy nghĩ và tiết kiệm thời gian, chứ không phải là một “bộ não thay thế” cho chính chúng ta. Việc học cách sử dụng AI một cách khôn ngoan, để bổ trợ chứ không thay thế tư duy, chính là chìa khóa để con người và công nghệ cùng phát triển mà không đánh mất năng lực nhận thức tự nhiên vốn có của mình.

Cách nhận biết video thật hay do AI tạo

Khi Sora AI cho phép bất kỳ ai tạo video giả mạo siêu thực, việc nhận biết đâu là thật – đâu là giả (deepfake) trở thành kỹ năng sống còn trong thời đại số.

Nếu bạn từng lướt mạng xã hội, rất có thể đã bắt gặp hình ảnh hoặc video do AI tạo ra. Nhiều người từng bị đánh lừa, như video lan truyền về những chú thỏ nhảy trên tấm bạt lò xo. Nhưng Sora – ứng dụng chị em của ChatGPT do OpenAI phát triển – đang đưa video AI lên một tầm cao mới, khiến việc nhận biết nội dung giả mạo trở nên cấp thiết.

Ra mắt năm 2024 và mới được nâng cấp với phiên bản Sora 2, ứng dụng này có giao diện giống TikTok, nơi mọi video đều do AI tạo ra. Tính năng “cameo” cho phép chèn hình ảnh người thật vào cảnh quay giả lập, tạo ra những video chân thực đến mức đáng sợ.

Chính vì vậy, nhiều chuyên gia lo ngại Sora sẽ khiến deepfake lan rộng, gây nhiễu thông tin và làm mờ ranh giới giữa thật và giả. Người nổi tiếng đặc biệt dễ bị tổn thương, khiến các tổ chức như SAG-AFTRA kêu gọi OpenAI tăng cường bảo vệ.

Việc xác định nội dung AI là thách thức lớn với cả công ty công nghệ, mạng xã hội và người dùng. Nhưng vẫn có cách để nhận biết video được tạo bằng Sora.

Tìm Sora watermark

Mỗi video được tạo trên ứng dụng Sora iOS đều có watermark khi tải xuống – logo Sora màu trắng (biểu tượng đám mây) di chuyển quanh các cạnh video, tương tự như watermark của TikTok.

Đây là một cách trực quan để nhận biết nội dung do AI tạo ra. Ví dụ, mô hình Gemini “chuối nano” của Google cũng tự động đóng dấu mờ cho hình ảnh. Tuy nhiên, watermark không phải lúc nào cũng đáng tin cậy. Nếu hình mờ tĩnh, nó có thể bị cắt bỏ dễ dàng. Ngay cả watermark động như của Sora cũng có thể bị xóa bằng các ứng dụng chuyên dụng.

Khi được hỏi về điều này, CEO OpenAI – Sam Altman – cho rằng xã hội cần thích nghi với thực tế rằng bất kỳ ai cũng có thể tạo ra video giả mạo. Trước khi có Sora, chưa từng tồn tại một công cụ phổ biến, dễ tiếp cận và không yêu cầu kỹ năng để tạo ra những video như vậy. Quan điểm của ông cho thấy sự cần thiết phải dựa vào các phương pháp xác minh khác.

Kiểm tra siêu dữ liệu

Bạn có thể nghĩ rằng việc kiểm tra siêu dữ liệu là quá phức tạp, nhưng thực ra khá đơn giản và rất hiệu quả.

Siêu dữ liệu là tập hợp thông tin tự động gắn vào nội dung khi được tạo ra, như loại máy ảnh, địa điểm, thời gian quay và tên tệp. Dù là nội dung do con người hay AI tạo ra, đều có siêu dữ liệu. Với nội dung AI, siêu dữ liệu thường kèm theo thông tin xác thực nguồn gốc.

OpenAI là thành viên của Liên minh về nguồn gốc và tính xác thực nội dung (C2PA), vì vậy video Sora sẽ chứa siêu dữ liệu C2PA. Bạn có thể kiểm tra bằng công cụ xác minh của sáng kiến xác thực nội dung:

Cách kiểm tra siêu dữ liệu:

• Truy cập verify.contentauthenticity.org

• Tải lên tệp cần kiểm tra

• Nhấn “Mở”

• Xem thông tin ở bảng bên phải.

Nếu video do AI tạo ra, phần tóm tắt sẽ ghi rõ điều đó. Khi kiểm tra video Sora, bạn sẽ thấy dòng “do OpenAI phát hành” và thông tin xác nhận video được tạo bằng AI. Tất cả video Sora đều phải có thông tin này để xác minh nguồn gốc.

📬 Nếu thấy bản tin hữu ích?
Hãy chia sẻ đến cộng đồng sáng tạo mà bạn yêu quý – và giúp TAG có thêm động lực lan toả sức mạnh của AI đến nhiều người hơn nữa! và đừng quên theo dõi Fanpage THE AI GROWTH để cập tin nha hơn nhé!

Và nếu bạn muốn nâng cấp kiến thức và sở hữu cho mình một hệ thống AI Agent cực đỉnh vận hành tự động cho cá nhân hay chính doanh nghiệp của mình đừng quên xem ngay các khóa học mới nhất của TAG

• [KHÓA HỌC NÂNG CAO XÂY DỰNG AI AGENTS CHO DOANH NGHIỆP]: https://www.facebook.com/share/p/1ahMsEsSUy/

Một hệ thống giúp bạn:

• Giảm 70% công việc lặp lại, tăng 300% output nội dung, tự động hóa 80% quy trình sale & marketing.

• Tăng 40% chuyển đổi nhờ AI chatbot, giảm 60% chi phí marketing, nâng 200% chất lượng CSKH.

• Vượt trội đối thủ 2-3 năm về công nghệ, sở hữu mô hình kinh doanh – dễ nhân bản, khó bị sao chép bởi USP độc quyền.

• Dễ dàng mở rộng (Scale up) không giới hạn – bạn có thể x10, x100 với AI Agent mà không cần thêm nhân sự.

Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng The AI Growth!

Trân trọng,
The AI Growth Team
Kiến tạo giá trị – Dẫn dắt cuộc chơi!